W czerwcu zatrudnienie w polskich firmach spadło - jak podał Główny Urząd Statystyczny - o 0,8 procent. Czyli pracuje o 44 tys. osób mniej, niż rok wcześniej. To już dziesiąty miesiąc z rzędu, kiedy zatrudnienie maleje. We wrześniu do grona bezrobotnych dołączyć ma 7 tysięcy nauczycieli, którzy będą musieli odejść z pracy ze względu na niż demograficzny. Minister edukacji Krystyna Szumilas poradziła im niedawno w wywiadzie dla Gazety Wyborczej, żeby się przekwalifikowali. Na przykład na asystentów społecznych albo opiekunów w żłobkach. Tam pracy jest rzekomo więcej.
Takiego szczęścia, jak wyrzucani z pracy nauczyciele ich uczniowie mieć już jednak nie będą. Dla nich z ofertami potencjalnego zatrudnienia jest fatalnie. Co więcej, z ostatnich danych, publikowanych przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego wynika, że uczniowie kończący szkoły średnie nie mają świadomości o sytuacji na rynku pracy. Wśród najchętniej wybieranych kierunków studiów nadal na wysokich pozycjach znaleźć można takie, o których wiadomo od dawna, że są kuźnią bezrobotnych.
Liczba kandydatów na najpopularniejsze kierunki:
1. Informatyka 30639
2. Zarządzanie 27579
3. Prawo 24985
4. Budownictwo 24969
5. Pedagogika 20215
6. Ekonomia 20202
7. Inżynieria środowiska 18973
8. Zarządzanie i inżynieria produkcji 17654
9. Finanse i rachunkowość 17642
10. Mechanika i budowa maszyn 17209
11. Gospodarka przestrzenna 16854
12. Automatyka i robotyka 15815
13. Psychologia 15621
14. Administracja 14869
15. Turystyka i rekreacja 13439
16. Biotechnologia 13325
17. Transport 12809
18. Matematyka 11818
19. Dziennikarstwo i komunikacja społeczna 11807
20. Geodezja i kartografia 11685
21. Energetyka 11420
22. Ochrona środowiska 11170
23. Logistyka 10919
24. Filologia – specjalność: filologia angielska 10236
Na zarządzanie, pedagogikę czy administrację chętnych wciąż nie brakuje. Tymczasem to te właśnie kierunki - jak dobitnie pokazuje raport Młodość czy doświadczenie? Kapitał ludzki w Polsce opracowany przez Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości i Uniwersytet Jagielloński - gwarantują kłopoty ze znalezieniem zatrudnienia. Polska młodzież chce studiować nawet turystykę, choć nie pracuje już częściej niż co czwarty absolwent tego kierunku.
Kierunki studiów z największym odsetkiem absolwentów nieaktywnych zawodowo
Turystyka i rekreacja 28,2%
Socjologia 19,8%
Pedagogika 17,1%
Administracja 16,5%
Zarządzanie i marketing 16,3%
Prawo 16,3%
- Niektórzy młodzi ludzie wybierając określone studia nie wiążą ich z szansą na zdobycie konkretnych umiejętności. Wciąż biorą za to pod uwagę łatwość uzyskania dyplomu. Nie bez znaczenia jest moda i zabiegi marketingowe uczelni, które zachęcają do studiowania na przykład rozdając darmowe tablety. Problem stanowi też brak rzetelnych i porównywalnych danych o losach zawodowych absolwentów poszczególnych uczelni i studiów - przyznaje w Money.pl Bartłomiej Banaszak, rzecznik praw absolwenta z Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
- Największy problem ze znalezieniem pracy mają i nadal będą mieli absolwenci kierunków humanistycznych. Ich wiedza bardzo często jest zbyt mało konkretna - dodaje Grażyna Spytek-Bandurska, ekspertka Konfederacji Pracodawców Prywatnych Lewiatan. - Tymczasem pracodawcy potrzebują przede wszystkim specjalistów w konkretnych dziedzinach. Osób, które w krótkim czasie będą gotowe samodzielnie wykonywać powierzone obowiązki.
Najlepiej wybiorą ci przyszli studenci, którzy pójdą na informatykę. To dziś najpopularniejszy kierunek, a zarazem zapewniający duże szanse na znalezienie pracy. W tym roku chciało ją studiować ponad 30 tysięcy osób. Wśród absolwentów tego kierunku bezrobocie w skali ostatnich dziesięciu lat wyniosło zaledwie 6,6 proc. Najmniejsze bezrobocie notuje się wśród absolwentów studiów medycznych i inżynieryjno-technicznych, a także związanych z produkcją i przetwórstwem.
Profile studiów pod względem perspektyw na pracę
Profil studiów/Stopa bezrobocia(%)
Inżynieryjno-techniczne 7
Medyczne 8
Produkcja i przetwórstwo12
Społeczne 13
Ekonomiczne i administracyjne 14
Eksperci uważają, że nie tylko te grupy nie muszą obawiać się o swoją przyszłość, co potwierdza Barometr Perspektyw Zatrudnienia, publikowany od pięciu lat co kwartał przez agencję zatrudnienia Manpower.
- Od początku prowadzenia badania w Polsce, obserwujemy pozytywną sytuację w sektorze Transport, Logistyka i Komunikacja – zaznacza Małgorzata Sacewicz-Górska z Manpower. Ekspertka dodaje, że dynamicznie rozwija się też sektor związany z usługami dla biznesu: - Przyszłość mają więc kierunki takie, jak transport i logistyka, finanse, rachunkowość, a także niezmiennie informatyka.
Branże, w których w II kwartale 2013 zatrudnienie ma się zwiększać
Branża/Prognoza zatrudnienia (skala od 0 do 15)
1. Transport/Logistyka/Komunikacja 10
2. Instytucje sektora publicznego 6
3. Rolnictwo/Leńsctwo/Rybołóstwo 4
4. Finanse/Ubezpieczenia/Niercuhomości/Usługi 3
Tymczasem, choć to właśnie w branży transportu i logistyki zapotrzebowanie na pracowników ma się zwiększać, związane z nią kierunki studiów nie są wcale wybierane chętnie. Transport chciało w ubiegłym roku studiować jedynie niecałe 13 tysięcy osób, a logistykę – niecałe 11 tysięcy. Dwa razy mniej, niż pedagogikę, po której pracy nie ma.
Sytuację absolwentów studiów na rynku pracy poprawić miał realizowany od 2008 roku program kierunków zamawianych. Polega na dofinansowaniu tych, które według Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego są niezbędne gospodarce. Dziś uczelnie opuszczają dopiero pierwsi absolwenci takich specjalnie przygotowanych studiów, dlatego dane o ich zatrudnieniu są niezmiernie skąpe. Jednak z ogólnych informacji o bezrobociu wśród absolwentów wynika, że nie wszystkie deklarowane przez przedsiębiorców branże są w stanie przyjąć tylu specjalistów.
Resort nauki określił też grupę kierunków studiów, które uznaje za strategiczne. Okazuje się jednak, że nie wszystkie są trafnie dobrane. O ile nie ma wątpliwości w przypadku informatyki czy budownictwa, o tyle już chemia, ochrona czy inżynieria środowiska wypadają fatalnie.
Odsetek nieaktywnych zawodowo wśród absolwentów kierunków strategicznych
Informatyka 7,5%
Budownictwo 10,3%
Matematyka 11,2%
Biotechnologia 12,1%
Fizyka 13,8%
Ochrona środowiska 14,5%
Chemia 16,2%
Inżynieria środowiskowa 17,6%
- Wszystkie instrumenty, dzięki którym ministerstwo dopasowuje ofertę studiów do potrzeb rynku pracy, jest korzystne. Powinno jednak uważniej przyglądać się wymaganiom pracodawców - twierdzi Grażyna Spytek-Bandurska, ekspertka Konfederacji Pracodawców Prywatnych Lewiatan.
Ministerstwo chwali się co prawda, że odsetek bezrobotnych po zamawianych kierunkach jest o 6 punktów procentowych niższy, niż w przypadku innych studiów. Eksperci sugerują jednak, że najlepszym rozwiązaniem pod kątem szans na rynku pracy może okazać się rezygnacja ze studiowania w ogóle. Potwierdza to raport Niedobór talentów 2013, przygotowany przez Manpower.
10 zawodów najbardziej dotkniętych niedoborem talentów
1. Wykwalifikowani pracownicy fizyczni
2. Inżynierowie
3. Technicy
4. Przedstawiciele handlowi
5. Kierowcy
6. Członkowie zarządu/ kadra najwyższego szczebla
7. Szefowie kuchni/ kucharze
8. Pracownicy działów IT
9. Niewykwalifikowani pracownicy fizyczni
10. Projektanci
- Na rynku pracy poszukiwani są przede wszystkim pracownicy fizyczni, kucharze, kierowcy, czy też technicy - wylicza Małgorzata Sacewicz-Górska. Według ekspertki, niezmiennie przyszłość mają handlowcy. - To zawód, który rozkręca biznes firmy i generuje sprzedaż.
Do kształcenia wykwalifikowanych pracowników zawodowych mało kto się jednak garnie. - Prowadzenie takiej szkoły wymaga dużych nakładów finansowych. W końcu trzeba wyposażyć sale i kupić specjalistyczny sprzęt. Dlatego łatwiej jest prowadzić szkoły o profilu humanistycznym - tłumaczy Grażyna Spytek-Bandurska.
Zdaniem rzecznika praw absolwenta opinie, że mamy zbyt wielu studentów można włożyć między bajki. Dziś studiuje niecałe 37 procent młodych ludzi, średnia europejska wynosi 40 proc., a założenia rządu mówią docelowo o 45 procentach w naszym kraju.
